Rationeel-Emotieve Therapie

Inleiding

RET (ook REBT) is van oorsprong een vorm van psychotherapie die is bedacht en verder ontwikkeld door de Amerikaanse psycholoog Albert Ellis (1913 – 2007) vanaf de jaren 60 van de vorige eeuw. RET is een kortdurende therapie en probeert steeds zo efficiënt mogelijk een cliënt van dienst te zijn. RET doet een beroep op uw gezond verstand en helpt u anders te denken, te voelen en te handelen, waardoor u leert effectiever met ervaren problemen om te gaan.

Een belangrijk uitgangspunt van de RET is: dat wij als mensen veel meer verantwoordelijkheid ervaren voor onze gevoelens en gedragingen dan we geneigd zijn te onderkennen. Gevoel en gedrag worden in belangrijke mate bepaald door onze gedachten en die kunnen we zélf veranderen. Dit wordt geïllustreerd door de volgende uitspraak van de filosoof Epictetus (60 na Christus): “Het zijn niet de dingen die in de wereld gebeuren, waardoor mensen van slag raken, maar hun gedachten daarover.”

Rationeel-emotieve therapie werkt vanuit het inzicht dat hoe we over onze situatie en onszelf denken mede bepaalt hoe we ons in die situatie voelen en hoe we daarna handelen. Denkt men zonder reële reden – disfunctioneel – dat men bedreigd wordt, dan reageert men emotioneel precies alsof men ook echt bedreigd wordt en men ervaart angst, wordt kwaad of somber. Ziet men dan eerlijk, zonder zichzelf iets wijs te maken, dat men niet bedreigd wordt, dan verdwijnt ook iemands angst, woede of somberheid daarover, men voelt zich opgelucht.

RET is erop gericht dat, als men tijdelijk in de knoop zit, anders over een situatie en zichzelf kan denken en daarnaar ook effectiever kan gaan handelen. Door iemands eigen disfunctionele gedachten te herkennen, ze ter discussie te stellen en te vervangen door rationele gedachten, neemt men zijn uitvergrootte emoties de wind uit de zeilen en voelt men zich beter en in staat praktischer te handelen naar wat vereist wordt in een bepaalde situatie.

RET gaat ervan uit dat ieder mens zowel rationeel als disfunctioneel kan denken en dat iedereen dus wel eens een probleem heeft met disfunctionele gedachten. Welke gedachten zijn dat zoal? Dit zijn de gedachten als: ” Het zou precies zo moeten gaan zoals ik het wil” of “Het is vreselijk als het niet gaat zoals ik denk dat het moet” of “Het is een complete ramp als ik daar niet aan kan voldoen” of “ik kan er niet tegen dat anderen iets willen wat mij tegenstaat”, enzovoorts.

Waarom zijn deze gedachten disfunctioneel?

Omdat de werkelijkheid er niet aan gehoorzaamt. Zo houdt men zichzelf voor de gek, waardoor men dingen verwacht die niemand kan beloven of waarmaken en men bang is voor oordelen die niet reëel zijn. Als zo’n oordeel over iemand zelf gaat, verhindert dit dat men zichzelf accepteert, en raakt men met zichzelf in de knoop. We noemen dit een incongruent zelfbeeld.

Daar hoeft men dus niet “gestoord” voor te zijn! Iedereen zal het voorgaande wel herkennen. Maar de disfunctionele manier van denken kan iemands levensgeluk ernstig belemmeren en wellicht dat RET u hierbij een nieuwe kans kan geven om op een andere manier om te gaan met uw disfunctionele manier van denken.

Nog enkele voorbeelden

We zeggen vaak: ‘Dat maakt mij zo gespannen.’ Voor een groot deel doen we dat echter zelf, dus is het beter te zeggen: ‘Daar maak ik mij zo gespannen over,’ (door er op een bepaalde manier over te denken en die manier van denken kan ik nou juist veranderen).

Cognitieve gedragstherapie

RET is een cognitieve gedragstherapie: het richt zich op het veranderen van het denken en het handelen; daardoor wordt het mogelijk om psychisch beter te functioneren.

Emotief

Emotief betekent dat dan ook onze emoties veranderen en wel van ongezonde, negatieve emoties naar gezonde, maar nog steeds echte emoties. Bijvoorbeeld: van depressieve gevoelens bij een groot verlies naar gevoelens van een sterk ervaren verdriet.

Confronterend en directief

RET verschilt van sommige andere benaderingen in dat het heel confronterend en directief kan zijn, wat de effectiviteit kan bevorderen.

Grote eigen inzet

Voorts verwacht men van degene die RET ondergaat, zich er sterk voor inzet en soms dingen doet die bepaald niet aangenaam zijn, maar die wél helpen.

Het verleden bepaalt niet het heden

RET gaat ervan uit dat het verleden niet bepalend hoeft te zijn voor het heden en dat mensen, veel meer dan ze meestal denken, de keuze hebben om uit vastgeroeste patronen te stappen.

Huiswerk

Huiswerkopdrachten zijn een vast onderdeel van de RET-aanpak.

*Bron: CCGT – Zoetermeer – 1 september 2019